BURCU ÖZDEMİR / SOVYETLER BİRLİĞİ'NDE KOMÜNİST KADIN HAREKETİ (1919-1930) ELEŞTİRİ YAZISI
Burcu Özdemir / Sovyetler Birliği'nde Komünist Kadın Hareketi (1919 - 1930)
Burcu Özdemir.
İstanbul: Yordam Kitap, Temmuz 2021, 144 sayfa.
Dr. Burcu Özdemir, Sovyet tarihçisi. Sovyet Rusya ve Azerbaycan'da Türk-Rus ilişkileri ve ideolojisi, cinsiyeti, propagandası hakkında yazılar yazmaktadır. Marmara Üniversitesi/ Lipetsk Pedagoji Üniversitesi/ Moskova Devlet Üniversitesi'ni bitirmiştir.
Burcu Özdemir, Araştırma - İnceleme, Siyaset - Politika kategorilerinde eserler de vermiş bir yazardır. Rusya'nın Kürt Politikası (Başlangıçtan 1947'ye), Sovyetler Birliği'nde Komünist Kadın Hareketi (1919 - 1930) gibi kitaplar yazmıştır. Makalelerine https://bayar.academia.edu/Burcu%C3%96zdemir ulaşabilirsiniz.
 |
| Burcu Özdemir. |
Kitabın dil ve üslubu genel anlamda yalın, sade (halkın anlayabileceği) şekildedir. Fakat bazı terimler (Marksizm, burjuva, kapital vb.) bulunmaktadır. Bu nedenle bu tarz kelimelerin anlamaları bilinmeden okunursa dil ve anlatımının zorlayıcı gelme ihtimali vardır. Ancak yinelemekte fayda vardır ki çok fazla terim kullanmadığını söylemekte doğrudur, kitap kadın hareketi konusunu güzel bir biçimde ele almış durumdadır. Kitapta açıklama, tartışma, özetleme gibi anlatım teknikleri kullanılmıştır. Anlatımına baktığımızda ise başlıkları kalın punto ile, önemli noktalar tırnak içinde belirtilerek okuyucunun dikkatinin çekilmesi amaçlanarak hareket edilmiştir. Ayrıca belli cümleler için de sayfanın alt kısmında açıklama yapılmış, kaynakça belirtilmiş, daha fazla bilgi için kitap önerileri yapılmış vb. okuyucunun daha fazla araştırıp konu hakkında bilgi edinmesi sağlanmıştır.
Burcu Özdemir SSCB tarihinde yaşanan kadın hareketleri durumlarının nasıl, neden ve kimler tarafından ortaya çıktığını anlatmıştır. Ayrıca Sovyet arşivlerinden de yararlanarak kaleme aldığı bu kitap, Jenotdel konusunda Türkiye’de yayınlanan ilk bağımsız ve geniş kapsamlı çalışma olma özelliğini taşımaktadır.
Kitap genel anlamda 3 ana bölümden ve giriş kısmından oluşmaktadır. Ana bölümlerde kendi içinde bölüme ayrılarak anlatım yapılmıştır. Giriş bölümünde ise Sovyetler'de yaşanan kadın sorunun temelinden, Marksist teoriden vb. gibi konulardan bahsederek okuyucuyu kitaba yaklaştırmayı amaçlamıştır.
Kitabın olumsuzlarından biri olarak sürekli kadın aktivizmden bahsetmek bir süre sonra insanı sıkmakta, yani bazı yerlerin sanki kendini tekrar ettiğini düşündürmektedir. Ancak kitabın birçok kaynakça, arşivden belgeler ile okuyucuya Özdemir'in kalemden ulaşması zevk vermekte. SSCB tarihi için, o dönemi, hayatı, toplumsal yaşamı algılayabilmek için okunması tavsiye edilecek kitaplar arasındadır.
Kitapta dikkati çeken noktalardan biri ya da gözlemim olarak SSCB'nin kendi ülkesine halkı kazandırmak için bir asimilasyon yaptığını vurgulamak gerekir. Kendi komünist, sosyalist ideolojileri çerçevesinde halka şekil vererek ülkeyi yeniden oluşturmaktadırlar.
Sovyetler birçok milletin, halkın birleşmesi sonucunda oluştuğu için belli bir kültür ortamı yoktur, haliyle kadınların ilişkileri ve hareketleri de bu oranda doğu vb. toplumlarda değişmektedir. Özdemir kitabında bu ayrımları da ele alarak okuyucuya daha keyifli bir kitap sunmuştur.
 |
| Vladimir Lenin. |
Sonuç olarak SSCB komünist, Marksist, sosyalist rejimin pratikteki halini ortaya çıkarmıştır. Bu ortaya çıkarışta da bazı doğrular çiğnenmiş olabilir. Hükümet elinden geldiğince Jenotdel gibi örgütler ile ülkesini refaha kavuşturmayı hedeflese de dönemdeki sebepler (savaş, ABD, kapitalizm) yüzünden amaçlarına ulaşamamıştır. Sovyetlerdeki kadınların da o baskıcı, hoşgörüsüz toplumun örfleri, adetlerinden nasıl yavaş yavaş sıyrıldığını, bir anda her şeyin süpriz olmadığını, temel ile beraber gerçekleştiğini göstermektedir. SSCB'nin kurucusu olan Lenin'ninde hangi temel ile kurulduğunu söylemektedir. ''Biz, dilimizi ve ülkemizi seviyoruz, ve onun emekçi yığınlarını demokratik ve sosyalist bilinç seviyesine yükseltmek için elimizden geleni yapıyoruz.''
İnessa Armand, Aleksandra Kollontay, Nadejda Krupskaya gibi isimlerin kadın aktivizmi, hareketi ve özgürlükleri için kormadan savaştıkları için onları tebrik ediyorum...
Kaynakça: www.neoldu.com , www.yordamkitap.com/sovyetler-birligi-nde-komunist-kadin-hareketi-1919-1930 yararlanılmıştır.
Sovyetler Birliği'nde Komünist Kadın Hareketi (1919 - 1930) Adlı Kitabını Almak İçin ;
Yorumlar
Yorum Gönder